Hà thủ ô là gì? Tác dụng tốt đối với tóc của hà thủ ô

Hà thủ ô là 1 nguyên liệu quý của Việt Nam. Nó thường được sử dụng làm thuốc, bởi chúng có nhiều lợi ích cho cơ thể. Để hiểu hơn hơn về loại thảo dược này, cùng Codeage tìm hiểu tổng quan về hà thủ ô và các tác dụng của hà thảo ô qua bài viết dưới đây nhé.

Những nét đặc trưng về loại cây tên hà thủ ô

Hà thủ ô (tên khoa học: Fallopia multiflora hay Polygonum multiflorum) là một loại thảo dược quý trong y học cổ truyền, thường được sử dụng để bổ huyết, bổ thận, dưỡng tóc và làm đẹp da. Cây thuộc họ rau răm, thường mọc hoang ở vùng núi, có thân leo và rễ củ to – chính phần rễ này được dùng làm dược liệu.

Hà thủ ô là loại cây dây leo, có thời gian sống lâu dài. Thân của cây hà thủ ô quấn quanh nhau, xoắn vặn. Với mặt ngoài có màu xanh tía, mịn màng. Kèm những đường vân và cây còn có rễ phình thành củ.

Cây hà thủ ô đỏ thường mọc hoang sơ ở các tỉnh miền núi phía bắc như Lai Châu, Sơn La, Hà Giang, Lào Cai… Tuy nhiên, cây hà thủ ô đỏ cũng được trồng nhiều ở khu vực phía Nam. Đặc biệt là ở Lâm Đồng, Đắk Lắk, Phú Yên, Bình Định… Nơi cây phát triển mạnh mẽ.

Các loại hà thủ ô hiện nay

Hà thủ ô đỏ

Là một loại cây được trồng phổ biến với dược tính cao, có tên khoa học là Fallopia multiflora. Loại này đang là lựa chọn hàng đầu của nhiều người hiện nay. Nhờ vào nhiều dưỡng chất quan trọng có lợi cho sức khỏe con người. Loại thực vật này có hương vị ngọt hơi đắng, chát, và tính ôn. Phần củ của cây, khi đào lên, có vỏ ngoài màu nâu đen. Và bên trong, ruột cây có màu đỏ sẫm vô cùng đặc trưng khi được cắt ra.

Hà thủ ô trắng

Còn được biết đến với tên gọi Streptocaulon juventas là một loài cây tự nhiên phổ biến. Tuy nhiên lại ít được trồng rộng rãi so với cây thủ ô đỏ. Bởi vì hàm lượng dinh dưỡng và dược tính của nó thấp hơn. Cây này có tính ôn, vị hơi đắng. Phần củ của cây, khi ta đào lên sẽ có màu xám trắng. Và bên trong, ruột cây có màu trắng ngà, cũng như chứa nhiều bột.

Hà thủ ô có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Tác dụng đối với cơ thể

Bổ huyết, cải thiện tuần hoàn máu

Theo Đông y, hà thủ ô có vị đắng, chát, tính ấm, quy vào can – thận – huyết. Tác dụng nổi bật nhất là bổ huyết – tăng cường sản sinh hồng cầu, hỗ trợ nuôi dưỡng các mô trong cơ thể, đặc biệt là da và tóc.
Nhờ tác dụng này, hà thủ ô giúp giảm tình trạng da xanh xao, chóng mặt, mệt mỏi do thiếu máu, đồng thời cải thiện độ đàn hồi và vẻ hồng hào tự nhiên của làn da.

Giải độc gan, hỗ trợ chức năng gan

Gan là cơ quan chính trong việc lọc độc và chuyển hóa dưỡng chất. Hà thủ ô được biết đến với khả năng giải độc gan, bảo vệ tế bào gan, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ, viêm gan nhẹ.
Các chất như emodin trong hà thủ ô giúp kích thích gan hoạt động hiệu quả, từ đó gián tiếp mang lại lợi ích cho da, tóc và hệ tiêu hóa.

Tăng cường sinh lực, hỗ trợ sức khỏe sinh lý

Một trong những lý do hà thủ ô được ưa chuộng trong y học cổ truyền là khả năng bổ thận tráng dương, cải thiện chức năng sinh lý, đặc biệt ở nam giới. Vị thuốc này giúp cải thiện khả năng tuần hoàn máu, từ đó hỗ trợ lưu thông đến các cơ quan sinh dục.
Đồng thời, hà thủ ô cũng giúp tăng cường sức bền, giảm mệt mỏi, phục hồi thể trạng, đặc biệt tốt cho người lao động trí óc, người lớn tuổi hoặc người vừa ốm dậy.

Chống lão hóa, bảo vệ tế bào

Hà thủ ô chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh như stilbene glycoside và anthraquinone – có khả năng trung hòa các gốc tự do trong cơ thể, làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của tế bào.
Điều này đặc biệt quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh mãn tính, giữ cho làn da mịn màng và tăng cường hệ miễn dịch.

Cải thiện giấc ngủ và hệ thần kinh

Hà thủ ô có tác dụng an thần nhẹ, giúp giảm lo âu, căng thẳng thần kinh và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Với những người thường xuyên mất ngủ, ngủ không sâu giấc, hay lo lắng mệt mỏi, sử dụng hà thủ ô đúng cách có thể giúp thư giãn tinh thần, cải thiện trí nhớ và giảm tình trạng suy nhược thần kinh.

Tác dụng của hà thủ ô đối với tóc

Trong y học cổ truyền, hà thủ ô từ lâu đã nổi tiếng với khả năng “đen tóc, đẹp da, chống rụng tóc”. Ngày nay, khoa học hiện đại cũng đã có nhiều nghiên cứu xác nhận mối liên hệ giữa các hoạt chất trong hà thủ ô và sức khỏe của tóc. Dưới đây là các cơ chế chính lý giải tại sao hà thủ ô có lợi cho mái tóc:

Ngăn ngừa và làm chậm quá trình bạc tóc sớm

Trong y học cổ truyền, bạc tóc sớm được coi là dấu hiệu của thận hư – huyết yếu. Hà thủ ô – với công dụng bổ can, bổ thận, dưỡng huyết – được xem là vị thuốc điển hình để trị tóc bạc sớm.

Một số nghiên cứu cho thấy hoạt chất 2,3,5,4’-tetrahydroxystilbene-2-O-β-D-glucoside (TSG) trong hà thủ ô có khả năng ức chế sự suy giảm melanin – sắc tố tạo màu đen cho tóc. Nhờ đó, sử dụng đều đặn hà thủ ô có thể giúp làm chậm quá trình bạc tóc ở người trẻ tuổi.

Giảm rụng tóc nhờ tăng cường sức khỏe nang tóc

Rụng tóc thường do nang tóc suy yếu, không nhận đủ dưỡng chất để duy trì vòng đời của sợi tóc. Hà thủ ô cung cấp nhiều vi chất và chất chống oxy hóa, giúp:

• Tăng sức bền của nang tóc
• Bảo vệ tế bào nang tóc khỏi stress oxy hóa
• Giảm viêm ở chân tóc – yếu tố góp phần gây rụng tóc mãn tính

Với người đang gặp tình trạng rụng tóc từng mảng, tóc mỏng dần, việc kết hợp hà thủ ô với chế độ ăn lành mạnh có thể cải thiện tình hình rõ rệt sau vài tháng sử dụng đều đặn.

Làm tóc bóng khỏe và dày mượt tự nhiên

Ngoài việc kích thích mọc tóc, hà thủ ô còn giúp tóc giữ được độ ẩm tự nhiên, hạn chế xơ rối và gãy rụng. Các dưỡng chất có trong loại thảo dược này góp phần tạo nên lớp keratin chắc khỏe – thành phần chính của sợi tóc.

Đặc biệt, hà thủ ô chế (được chế biến đúng cách bằng đậu đen) có tác dụng dưỡng tóc tốt hơn dạng sống, do loại bỏ được các độc tính và kích hoạt các hợp chất có lợi.

Tác dụng của hà thủ ô đối với da

Trong cả y học cổ truyền lẫn các nghiên cứu hiện đại, làn da được coi là “tấm gương phản chiếu” của tình trạng bên trong cơ thể, đặc biệt là hệ tuần hoàn và nội tiết. Hà thủ ô – với khả năng bổ huyết, cải thiện chức năng gan thận và chống oxy hóa mạnh mẽ – tác động tích cực đến làn da thông qua nhiều cơ chế quan trọng:

Giúp da hồng hào, sáng khỏe từ bên trong

Theo Đông y, hà thủ ô có công năng bổ huyết, dưỡng huyết, giúp cải thiện tuần hoàn máu. Máu tốt – lưu thông đều – sẽ mang dưỡng chất đến nuôi dưỡng da, từ đó da trở nên sáng hồng, căng bóng tự nhiên, giảm tình trạng da xanh xao, nhợt nhạt do thiếu máu.

Đặc biệt, ở những người có làn da xỉn màu do thức khuya, stress hoặc tuần hoàn kém, việc sử dụng hà thủ ô thường xuyên sẽ cải thiện sắc tố da theo thời gian.

Làm chậm quá trình lão hóa da

Hà thủ ô rất giàu chất chống oxy hóa – đặc biệt là TSG (2,3,5,4′-Tetrahydroxystilbene-2-O-β-D-glucoside). Đây là hoạt chất có khả năng:

• Trung hòa các gốc tự do – nguyên nhân gây hư hại tế bào da
• Kích thích sản sinh collagen tự nhiên – yếu tố quyết định độ đàn hồi và săn chắc của da
• Làm chậm quá trình hình thành nếp nhăn, chảy xệ

Chính nhờ vậy, hà thủ ô thường được sử dụng trong các bài thuốc dưỡng nhan, giúp giữ gìn vẻ ngoài trẻ trung lâu dài, đặc biệt với phụ nữ sau tuổi 30.

Hỗ trợ cải thiện các vấn đề da liễu

Nhờ tác dụng giải độc gan và thanh lọc cơ thể, hà thủ ô giúp cải thiện tình trạng nổi mụn, mẩn ngứa, sạm nám – những biểu hiện thường gặp khi gan hoạt động kém hoặc nội tiết rối loạn.

Cơ chế giải độc gan của hà thủ ô hoạt động thông qua việc thúc đẩy sản sinh enzym trong gan, tăng cường thải độc qua mật và đường tiêu hóa, từ đó giúp da:

• Ít nổi mụn hơn
• Giảm mẩn đỏ, kích ứng
• Làm đều màu da

Giúp da giữ ẩm tự nhiên và mịn màng hơn

Lecithin trong hà thủ ô – ngoài việc nuôi dưỡng tế bào thần kinh và nang tóc – còn có tác dụng giữ ẩm cho da, hỗ trợ hàng rào bảo vệ da, giúp da giảm tình trạng khô ráp, bong tróc, nhất là vào mùa hanh khô.

Cách sử dụng Hà thủ ô đúng cách và an toàn

Sau khi biết được tác dụng của hà thủ ô với tóc thì dưới đây có một số cách sử dụng Hà thủ Ô để giúp tóc trở nên đen và mọc nhanh:

Sắc nước uống

Cách phổ biến là sắc nước Hà thủ Ô để uống trực tiếp. Bạn có thể dùng củ Hà thủ Ô tươi hoặc sử dụng bột Hà thủ Ô sẵn có. Nếu sử dụng củ tươi, hãy rửa sạch, thái nhỏ và phơi khô. Sau đó, hãy ngâm củ Hà thủ Ô đã phơi khô vào nước ấm và đun sôi khoảng 30-45 phút cho đến khi nước cô đặc và có mùi thơm. Nên uống nước Hà thủ Ô trong ngày, tránh để qua đêm.

Nếu bạn sử dụng bột Hà thủ Ô, có thể trộn 2 – 3 muỗng cà phê bột Hà thủ Ô với nước ấm và thêm mật ong nếu muốn. Sau đó chia thành 2 phần và uống trong ngày.

Ngâm với rượu 

Do công dụng hà thủ ô với tóc đa dạng nên bạn có thể sử dụng nhiều cách để sử dụng Hà thủ Ô. Bạn có thể ngâm củ Hà thủ Ô khô với rượu. Đầu tiên, cần chuẩn bị 1 kg củ Hà thủ Ô khô, 250 ml mật ong và 5 lít rượu (ít hơn 40 độ). Tiếp theo, bạn sơ chế củ Hà thủ Ô khô và cho vào một hũ thủy tinh lớn. Đổ rượu và mật ong vào hũ, lắc nhẹ để hòa quyện nguyên liệu và đậy kín nắp lại. Uống 2 ly nhỏ mỗi ngày, liên tục thực hiện trong  khoảng 6 tháng.

Sử dụng viên uống Hà thủ Ô

Nếu bạn không có nhiều thời gian cho việc chuẩn bị và sắc nước hoặc ngâm rượu, bạn có thể dùng viên uống Hà thủ Ô. Các viên uống này thường được bán tại các tiệm thuốc cổ truyền hoặc tiệm thuốc tây. Điều này sẽ tiết kiệm thời gian và bạn có thể dễ dàng sử dụng vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày

Một số lưu ý khi sử dụng Hà thủ Ô 

Sau khi biết được những tác dụng của hà thủ ô với tóc và cách sử dụng phù hợp thì nên để ý đến một số điều sau đây:

• Tránh kết hợp với các thực phẩm màu trắng: Khi sử dụng Hà thủ Ô nên hạn chế việc ăn các thực phẩm có màu trắng như củ hành, củ tỏi, củ cải,… vì chúng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của Hà thủ Ô.
• Hạn chế thực phẩm cay và nóng: Bởi vì Hà thủ Ô có tính ôn nên khi sử dụng có thể sẽ cảm thấy nóng trong người. Vì vậy, tránh kết hợp Hà thủ Ô với các thực phẩm có tính nóng để đảm bảo hiệu quả tốt nhất
• Kiên trì sử dụng: Do công dụng của hà thủ ô với tóc là giúp ngăn rụng tóc và giúp tóc đen hơn nên cần kiên trì uống Hà thủ Ô trong khoảng 6 tháng đến 1 năm. Thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng tóc của mỗi người. Do đó, nên sử dụng đều đặn và kiên trì để đạt hiệu quả cao
• Đối tượng không nên dùng: Có một số nhóm không nên sử dụng Hà thủ Ô, bao gồm người đang điều trị ung thư, người có vấn đề về hệ tiêu hóa, trẻ em dưới 3 tuổi và phụ nữ sau sinh gần đây.